گروه زنان و زایمان دانشگاه علوم پزشکی مشهد یکی از  گروه‌های برتر آموزشی دردانشگاه و سطح کشور و تنها گروه آموزشی بالینی استکه همه اساتید آن را بانوان تشکیل می دهند و به جمعیت قابل توجهی از زنان و مادران در استان خدمات درمانی تخصصی ارائه می دهند، پایگاه خبری وب دا، به مناسبت هفته سلامت گفتگویی با دو تن از اساتید فرهیخته و پیشکسوت این رشته‌ی مهم و اثرگذار در دانشگاه علوم پزشکی مشهد داشته که شرح آن را در ادامه می خوانید: 

وب دا: ضمن خیر مقدم و تبریک هفته سلامت خدمت شما اساتید محترم؛ سرکار خانم دکتر لطفعلی زاده و سرکار خانم دکتر حفیظی... لطفاً در ابتدای گفتگو بیوگرافی مختصری درباره خود عنوان بفرمایید ؟

من دکتر لطفعلی زاده هستم و در سال ١٣۴۴ در شهر مشهد متولد شدم. دوران تحصیل در مدرسه را در همین شهر سپری کردم و بعد از آن تحصیلات پزشکی را در دانشگاه علوم پزشکی مشهد و در بیمارستان امام رضا(ع) طی سال ١٣۶٢ به اتمام رساندم و همان سال در سن ١٨ سالگی ازدواج کردم. سالی که پزشکی عمومی را به اتمام رساندم، چون جزء سهمیه ١۰ درصد بودم دوره تخصص را بدون وقفه در بیمارستان امام رضا(ع) شروع کردم و در سن ٣۰ سالگی مدرک تخصصم را دریافت کردم و از همان سن عضو هیأت علمی دانشگاه شدم ( دوره طرحم را نیز در قاینات گذراندم). اکنون حدود ٨-٩ سال است که در سمت ریاست بخش زنان بیمارستان امام رضا(ع) در خدمت مادران هستم و  همینطور کسانی که با مشکلات مختلف به بیمارستان امام رضا(ع) که مزین به نام ولی نعمت مان است مراجعه می کنند.

وب دا: استاد لطفعلی زاده چند فرزند دارید؟

ثمره زندگی مشترک من دو دختر است؛ دختر بزرگم متخصص طب اورژانس و دختر کوچکترم دندانپزشک هستند.

وب دا: استاد حفیظی  لطفاً از برنامه های گروه زنان نکاتی را بفرمایید؟

ابتدا، هفته سلامت را تبریک عرض می کنم. بنده بیش از دو سال است که مسئولیت مدیریت گروه زنان را بر عهده دارم و البته در روزهای آخر مدیریت هستم. همین جا تبریک عرض میکنم خدمت استاد لطفعلی زاده که به زودی مدیریت گروه زنان را بر عهده خواهند گرفت.

واقعیت آن است که در حوزه سلامت مادر وکودک، نقش گروه زنان دانشگاه بسیار پررنگ است و تمام اساتید گروه زنان شدیداً دغدغه مند هستند. مشخصه‌ی این مسأله هم آن است که گروه زنان دانشگاه، همگی خانم هستند و این باعث می شود حس مادری را لمس کنند، با مادران به خصوص مادران پرخطر همدم و همراه باشند، در سلامت آنها دو چندان تلاش کنند و نسبت به کودکان و نوزادان یک احساس مادرانه داشته باشند و به همین شکل برنامه هایی که در گروه زنان، برنامه ریزی می شود در جهت ارتقاء مادر و کودک بسیار مؤثر است.

همچنین کشیک ها و ارتباط هایی که با گروه های فوق تخصصی داریم، پذیرش مادران باردار از تمام سطح استان و حتی بعضاً از استان های مجاور و مدیریتی که در گروه زنان از بابت اینکه سلامت مادران به خصوص مادران پرخطر در حال انجام است، به بهترین شکل صورت می پذیرد.

وب دا: شرایط علمی اساتید را چطور ارزیابی می کنید؟

گروه های فوق تخصصی پریناتولوژی ما، بهترین اساتید مجرب و صاحب علم را دارا است، مورنینگ ها و برنامه های آموزشی به خوبی برگزار می شود و اساتید این علم به روز را به دستیاران منتقل می کنند، همان دستیارانی که قرار است به زودی وارد خدمت به مادران باردار در تمام سطوح و شهرستان ها شوند .

همچنین اساتید گروه زنان که در دو مرکز بیمارستان امام رضا(ع) و بیمارستان قائم (عج)، فعالیت دارند، بیمارستان های دیگر سطح شهر را هم حمایت می کنند، تا اگر مادر پر خطری مراجعه داشت و نیاز به وجود اساتید بود، در هر ساعت از شبانه روز و ایام تعطیل و ایام عید که واقعاً تعداد متخصصین زنان خیلی کم است، خدمت رسانی را داشته باشند و نه تنها افرادی که کشیک هستند بلکه بقیه افراد که کشیک نیستند هم بر سر مادر پر خطرحاضر می شوند، حتی در بیمارستان هایی که غیر دانشگاهی هستند اساتید ما سعی می کنند آن مادر را از شرایط بحران نجات دهند.

وجود NICU های مجرب که در هر دو مرکز بیمارستان امام رضا(ع) و قائم (عج)، قرار دارد بسیار در سلامت کودکان و نوزادان مؤثر است و از همین جا تشکر می کنم از اساتید بزرگ گروه اطفال، گروه نوزادان و سایر گروه های فوق تخصصی که با ما همکاری می کنند، وجود ICU های با تجهیزات بالا که در هر دو مرکز وجود دارند خیلی مؤثر است.

یکی از اقداماتی که در طی دو سال اخیر گروه زنان انجام دادند، بویژه در ایام عید که بسیار ایام حیاتی و خاصی است، تشکیل مورنینگ های مشترک مجازی است،که طبق آن هر روز رزیدنت ها باید گزارش مادران را داشته باشند و حتی اساتیدی که در مسافرت هستند می توانند پیام بگذارند، راهنمایی کنند و در جریان بیماران باشند. این امر تأثیر بسیار مهمی در کاهش میزان مرگز و میر مادران باردار داشته است.

از دیگر خدمات مهم دیگر که در گروه زنان، طی چند سال اخیر انجام شده ، تأسیس کلینیک قلب مادران و کودک است که خیلی مهم بوده و بازخورد خوبی نیز داشته است. همکاران ما متشکل از همکاران زنان، پریناتولوژی و تعدادی از پزشکان گروه قلب با ما همکاری می کنند و همین جا از آنها تشکر می کنم .

مادران پر خطر و مادران بارداری که بیماری قلبی دارند، از ابتدای بارداری شان در حضور متخصص پریناتولوژیست، متخصص قلب و متخصص بیهوشی ویزیت می شوند و ماه به ماه یا هر هفته بر اساس نیاز و بیماری ای که وجود دارد و همین طور عمل های آنها و سزارین که اغلب نیاز به سزارین دارند و زایمان های آنها زیر نظر مستقیم پریناتولوژیست، متخصص قلب و بیهوشی که همه از همان تیم هستند، انجام می شود.

وب دا: با توجه به اینکه شعار روز پنجم هفته سلامت " سلامت مادر و کودک " است، توصیه ها و راهبردهای شما، در این حیطه به عنوان یک استاد برجسته عرصه سلامت چیست؟

استاد لطفعلی زاده: واقعیت این است که، سلامت مادر و کودک به دوران بارداری او بر نمی گردد و از همان زمانی که یک خانم تصمیم به بارداری می گیرد، اولاً باید یک حاملگی خواسته داشته باشد و برای این کار، بستر آن فراهم باشد، یعنی زمینه های اقتصادی ، اجتماعی و ... و در واقع صرفاً زمینه مالی نیست. تمام این موارد که وجود داشته باشد بعد یک خانم تصمیم به بارداری می گیرد و از همین جا سلامت مادر و کودک شروع می شود. حمایت مادر در دوران بارداری، وضعیت تغذیه، وضعیت ورزش، فعالیت های اجتماعی، فعالیت هایی که در منزل انجام می دهد و حمایت روحی و روانی خانواده، اطرافیان و اجتماع از او، تمام این موارد منجر به این می شود که یک حاملگی خوب را به انتها برساند.

من در راستای صحبت های خانم دکتر حفیظی عرض می کنم که اکنون در بیمارستان امام رضا(ع) و در بیمارستان قائم(عج) بعد از این که خانمی باردار می شود و بارداری او تثبیت می گردد، از هفته بیستم حاملگی هشت جلسه کلاس آموزشی برای او گذاشته می شود. این کلاس آموزشی، کلاس های تئوری است شامل این که حاملگی چیست؟ چه تغییراتی را به وجود می آورد؟ چه چیزهایی را باور کند که جزء تغییرات دوران بارداری است و ... آموزش داده می شود.

سپس کلاس های فیلم با زایمان را مشاهده می کنند، فیلم های سزارین را می بینند، کلاس های ورزشی و...و این خانم آمادگی پیدا میکند، که اگر بخواهد زایمان کند یا سزارین شود و همچنین برای مراحل بعدی، دوران پس از زایمان، شیردهی و.. تمام این موارد در این جلسات آموزش داده می شود و این موضوع منجر به این می شود، که سلامتی را برای مادر و  نوزادش بتوانیم فراهم کنیم، برای خانم های پر خطر رابط پرخطر داریم و همه باید حواسمان به او باشد که این مراحل را به خوبی طی کند و انشاالله مشکلی برای او به وجود نیاید.

تمام این حمایت ها، در بیمارستان های دانشگاهی انجام می شود و همان طورکه مستحضر هستید در مراکز بهداشت ما این جلسات وجود دارد و از همان ابتدا این اقدامات را انجام می دهند و هر زمان لازم باشد این بیماران را به مراکز دانشگاهی ارجاع می دهند که بقیه کارهای آنها انجام شود. تمام این سیستم، از جمله سیستم بهداشتی و سیستم آموزشی، همگی آموزش می بینند که سرویس خوبی را به مادر و کودک ارائه دهند. اگر کاستی ها وجود دارد، باید آنها را تشخیص دهیم و در واقع ریشه شناسی کنیم تا انشاالله برطرف شود.

وب دا: بحث نظام ارجاع و نظم بخشی در سطح خدمات یک، دو و سه، مراقبین سلامت، ماماها در مراکز بهداشتی، درمانی و خانه های بهداشت چه کمکی می تواند اگر به موقع باشد به سلامت مادر و کودک بکند؟

استاد حفیظی: به نکته خیلی خوبی اشاره فرمودید، چون در خیلی از موارد مادرانی که به دست ما می رسند، اصطلاحاً End Estage مراحل پایانی هستند، در حالی که تشخیص زودرس می توانسته خیلی از عوارض آنها پیشگیری کند. بعضاً، برخی از بیماری های دوران بارداری است که با علائم دیگری خود را بروز می دهد و اگر پزشک یا ماما به آن علائم توجه کافی نداشته باشد ممکن است، آن را با تغییرات نرمال بارداری مرتبط کند.

به عنوان مثال خانمی که در دوران دو ماهه و سه ماهه آخر بارداری با تهوع و استفراغ مراجعه می کند، پزشک یا مامایی که در سطح مراکز بهداشتی هستند این علائم را ارتباط می دهند به این که یک خانم باردار دچار مشکلات در دوران بارداری می شود، در صورتی که این اولین علامت بیماری کبد چرب است و متأسفانه یکی دو مورد از مواردی که به دست ما رسیدند و نتوانستیم جلوی آن را بگیریم همین موارد بوده است.

وب دا: استاد لطفعلی زاده، در حیطه کلینیک پریناتولوژی بیمارستان امام رضا(ع) خدمات بسیار مطلوب و اثربخشی را به اتفاق همکاران به ثمر رساندید در این مورد توضیح بفرمایید؟

در واقع پریناتال رشته ای است که شامل سلامت مادر و کودک است و اکنون در خیلی از جاها این رشته دو قسمت شده که یک عده بیماری های مادر را پیگیری می کنند و یک عده بیماری های کودک را ... اما در مجموع هر دو آنها سلامت مادر و کودک است. بیمارستان امام رضا(ع) سالیان سال است که این خدمات را به مادران ارائه کرده است، اما در حال حاضر به شکل فوق تخصصی شده و از سال ٩٣-٩۴ کلینیک پریناتال بیمارستان امام رضا(ع) به صورت جدا از کلینیک های ژنیکولوژی راه اندازی و مادران باردار را به صورت جداگانه ویزیت می کردیم.

 از سال ٩۶ این فعالیت توسط همکاران فوق تخصص پریناتال انجام می شود و هر روز در کلینیک پریناتال مادران حامله، فوق تخصص پریناتولوژیست به همراه فلوها ویزیت می شوند. علاوه بر این، کلینیک هفته ای یک بار کلینیک قلب و بارداری است، که متخصص و فلو قلب نیز در آنجا حضور دارند و متخصص بیهوشی حمایت می کند و یک روز هم روز عمل های قلب است، که گاهی در بخش زنان و گاهی حتی در بخش جراحی قلب باز انجام و همزمان CCUو ICU رزرو می شود و تمام این کارها، رزروها و پلن گرفتن ها در کلینیک پریناتال انجام می شود، یعنی یک بیمار اگر به کلینیک پریناتال مراجعه کند تمام کارهای مربوط به زایمان و بعد از زایمانی، از قبل برنامه ریزی شده و انجام می شود.

سونوگرافی در بیمارستان امام رضا(ع)، سال های سال وجود داشته و انجام می شده و آموزش نیز داده شده است، اما درحال حاضر کاملاً به شکل تخصصی در یک اتاق خاص انجام می شود و تمام مشکلات مادر، تمام سونوگرافی هایی که یک خانم در دوران بارداری لازم دارد از جمله؛ سونوگرافی NT، سونوگرافی اسکرینیگ، تشخیص های خارج رحمی و خارج رحمی، چند قلوها، کاهش رشد بچه، سلامت جنین و..  در اتاق سونوگرافی هر روزه توسط اساتید پریناتولوژیت و فلوها انجام می شود و حتی روزهای تعطیل و ایام عید این فعالیت تعطیل نشده و توسط فلوها انجام می شد. مسأله دیگری که بسیار مهم است، مشاوره هایی است که گروه پریناتال در تمام ٢۴ ساعت به تمام همکاران و تمام همکاران سطح شهر ارائه می کنند.

ما یک طرحی را در دانشگاه علوم پزشکی مشهد داریم به نام استاد معین که در دانشگاه مشهد شروع شده است. استاد معین در واقع استادی است که در هر ساعت از شبانه روز پاسخگو است. در حال حاضر دانشجویانی داریم که در کهگیلویه و بویر احمد هستند و به استاد معین تماس می گیرند و راهنمایی ایشان را دریافت می کنند. چون این طرح استاد معین بوده همه با روی گشاده پاسخگو هستند و تمام تلاش بر این است که این مشکلات رفع شوند.

ما حاملگی های پر خطر را داریم و می دانید که در سیستم بهداشت به یک سطح بیماری که می رسد و به یک تعداد سزارین که می رسد همه این موارد ارجاع می شوند. ما در واقع رابط حاملگی پر خطر داریم که طبق چک لیست یکی از آن مشکلات را داشته باشند وارد گروه حاملگی پر خطر می شوند و رابط باید این موارد ویزیت و مشاوره های آنها را پیگیری کند و اگر گاهی به علت ازدحام کار حتی از چشم بیفتد، رابط نشان می دهد که ما به طور متوسط بین ۴۵۰ تا ۵۰۰مورد حاملگی پر خطر در سال داریم که نیاز به پیگیری بسیار زیادی دارد.

در بیمارستان امام رضا(ع) آمار زایمانی ما به طور متوسط ماهانه ٣۰۰ مورد است، بیمارستان های آموزشی باید یک تعدادی را ویزیت کنند؛ به این دلیل  به دانشجویان آموزش می دهند و ما به طور متوسط ١۰ تا ١۵ بیمار را در این مرکز آموزشی می بینیم، در شیفت عصر کلینیک ویژه را داریم و البته آنجا سقف ندارد و گاهی ۴۰ تا گاهی۵۰ مراجعه کننده دارند که بین آنها حامله و غیر حامله در دو تا سه تا کلینیک انجام می شود.

اما در مرکز آموزشی ما یک سقفی را داریم به این دلیل که باید با دانشجوها، فلوها و رزیدنت ها صحبت کنیم تا اگر خدماتی را ارائه می دهند با سیستم صحیح ارائه دهند. لذا آمار ما ٣۰۰ زایمان در ماه است که عرض کردم در سال آماری حدود ۴۵۰ تا ۵۰۰مورد حاملگی پر خطر داریم.

هر چند که ما آرزو داریم خدمت مان با نتیجه خوبی همراه باشد، اما گاهی اوقات این نتایج با توجه به حاملگی های پر خطر ممکن ناخوشایند است یا گاهی نوزاد مجبور میشود دو یا یک ماه در NICU بستری باشد و مادر او نیاز به حمایت دارد. ما اکنون در بیمارستان یک کلینیک معنوی داریم که با این خانم ها تماس می گیرند و مشکلات آنها، مشکلات خانوادگی، رفت و آمد آنها و گاهی اگر نوزادشان را از دست دادند حمایت شان می کنند. نقش این کلینیک معنوی بسیار کمک کننده است، افراد مشغول در این کلینیک وظیفه پیگیری دارند و تماس می گیرند که هم به بیماران و هم به مادرانی که هیچ مشکلی ندارند رسیدگی کنند؛ این که نوزادت را می توانی شیردهی؟ در شیردهی مشکلی نداری؟ برای آزمایش تیروئیدش نوزاد را به مرکز مربوطه برده ای و اینکه مادر فکر می کند که رها نشده و به او زنگ می زنند، احوال او را می پرسند و احوال نوزادش را می پرسند و خیلی به او کمک می کند تا احساس کند جایی زایمان کرده ، که مورد حمایت قرار می گیرد و اگر مشکلی داشته باشد به راحتی می تواند، آن را بیان و پیگیری کند.

وب دا: در دوران مدیریت شما در گروه زنان، اتفاقات و دستاوردهای خوبی رقم خورد ان شاالله در زمان استاد لطفعلی زاده هم این اتفاقات ادامه خواهد داشت و دستاوردهای جدیدی هم کسب خواهد شد. طی گفتگوهایی که با حضرتعالی داشتم به بحث تیمی کار کردن خیلی اعتقاد داشتید در این زمینه توصیه شما چه بود و بفرمایید چقدر منجر به موفقیت در سلامت مادر و کودک در حیطه زنان می شود؟

استاد حفیظی: قطعاً یک دست صدا ندارد و چون مادر و کودک دو فرد جدا هستند و در عین حال وابسته به یکدیگر و دو حیطه مختلف کاری دارد ، نیاز است که مادران مراقبت های خاص داشته باشند و من اینجا تشکر می کنم از اساتید پیشکسوت قبل از من، استاد ثقفی و استاد خادم که به عنوان مدیران گروه قبل از بنده استارت رشته پریناتولوژی را به عنوان یک رشته فلوشیپی در گروه زنان داشتند و همین طور این گروه موفق شد که چند سال به تربیت فلوشیپ بپردازند. این فلوشیپ ها بسیار به ما کمک می کنند یعنی هر روز، در روزهای تعطیل بیماران را ویزیت می کنند و با اساتید خود ارتباط دارند. از استاد تارا تشکر می کنم که رئیس این گروه هستند.

در واقع همیشه تیمی کار کردن بسیار مهم است. در مورد مادران پر خطری که مراجعه می کنند و دارای بیماری های زمینه ای هستند ما به گروه های دیگر نیاز داریم و ویزیت های اورژانسی، که همه گروه ها با توجه به بیماری زمینه ای مادر برای آنها انجام می دهند، همکاران ما در آنجا حضور پیدا می کنند و من از گروه های دیگر هم تشکر می کنم و تمام رشته ها واقعاً همکاری می کنند تا مادران پر خطر به عنوان ویزیت های اورژانس مراجعه می کنند و این بدون کار تیمی قطعاً و قطعاً قابل تحقق نیست.

وب دا: در خصوص نظام ارجاع و چرخه هماهنگ مراقبت سلامت و ماما که در سطح مراکز بهداشتی و درمانی کار می کنند و برای مراقبت های به موقع چه توصیه هایی دارید؟

استاد لطفعلی زاده: بیمارانی که از سطح شهرستان ها به ما ارجاع داده می شوند و یا تحت کنترل مراکز بهداشت هستند، بوکلت هایی دارند که براساس آن برای بیمار اقدام می شود. مهم این است که به آن علائم خطر توجه شود و براساس آن علائم خطر بیماران را به موقع ارجاع دهند. ممکن است خانم بارداری به ما مراجعه کند و ما او را ببینیم و یک پسخوراندی به آنها ارائه کنیم که ایشان ضرروت نداشته مراجعه کند و خود شما می توانید در همان شهرستان کار او را انجام دهید. گاهی هم ممکن است اعلام کنیم که باید مادر باردار نزد ما بماند. اینکه مادر باردار به موقع ارجاع داده شود بسیار مهم است.

در حال حاضر ما سامانه هایی را داریم که تمام اطلاعات بیماران در آنجا ثبت می شود و البته این سامانه هنوز به دانشگاه وصل نشده است. اگر بیماری در نیمه شب، اورژانس او را به بیمارستان منتقل کرد یا خود او مراجعه کرد میتوانیم این سیستم را در دانشگاه باز کرده و ببینیم گذشته ی بیمار چه بوده است. ان شاالله در سال های آینده این ارتباط هم برقرار می شود تا بتوانیم به راحتی به تمام آنها دسترسی پیدا کنیم، بیماری مراجعه می کند که سونوگرافی، آزمایشات را همراه خود ندارد و تمام این موارد در سامانه ثبت شده ولی ما به آنها دسترسی نداریم؛ ان شاالله در آینده بتوانیم به آنها نیز دسترسی پیدا کنیم.

چون کار ما از ماماها جداشدنی نیست، آنها خیلی از کنترل ها را در سطح شهر انجام می دهند؛ اعم از اینکه باید در یکسری از شرایط بیمار را ارجاع دهند و خانم بارداری را که مشکل دارد به یک مرکز دانشگاهی و به یک متخصص ارجاع دهند، که دیر نشود. اما گاهی اوقات واقعاً خیلی دیر است و نمی توان کاری انجام داد و گاهی مجبور می شویم سلامت مادر یا جنین را به خطر بیاندازیم و زایمان را زودتر انجام دهیم.

وب دا: برای بحث سقط های جنین که گاهی اوقات نیاز هم نیست، به عنوان استاد گروه زنان چه توصیه ای دارید؟

استاد حفیظی: واقعیت این است که متأسفانه این اقدامات خارج از حیطه دانشگاه انجام می شود و شاید اگر در خیلی از این موارد قبلاً با یک متخصص مشورت کنند، از انجام این سقط ها پیشگیری شود، اما اغلب زمانی به دست ما می رسند که سقط انجام شده و خیلی از این اقدامات از راه های غیرعلمی انجام می شود، به نحوی که گاهی اوقات آسیب هایی به مادر وارد می شود و اصلاً امکان بارداری در آینده برای او وجود نخواهد داشت و متأسفانه در سال گذشته یک مورد مرگ مادر به همین دلیل هم داشتیم و من توصیه می کنم و از مسئولینی که می توانند و متخصصین و خانم های مامایی که در سطح شهر هستند میخواهم تا حدی که امکان پذیر است در سطح شهر به خانم ها آموزش دهند. مراقبین بهداشت و هر کسی که در ارتباط با مادران هستند آموزش دهند که به هیچ عنوان به سمت سقط خود به خودی نروند.

وب دا: مرگ مادر به عنوان یک موضوع مهم و پیشگیری از مرگ مادر و نوزاد یکی از رسالت های مهم گروه زنان، دانشگاه و وزارت بهداشت است، خاطره ای از نجات جان مادر دارید، بفرمایید؟

استاد لطفعلی زاده: کمیته مرگ و میر مادر کشور از سال ٨٢ در کشور فعال شده است و من از سال ٨٣ عضو این کمیته بوده ام، یعنی تقریبا ٢١ سال است که من عضو کمیته مرگ و میر مادران  کشور هستم و در بسیاری از موارد که منجر به مرگ مادر شده مجبور شدیم پرونده ها را ببینیم، چون سازمان بهداشت جهانی، تک تک پرونده هایی را که به علت مرگ مادر است بررسی می کند و رنکینگ بهداشتی کشور براساس مرگ و میر مادر و کودکان زیر هفت روز است که هر درو این مورد به گروه زنان ارتباط دارد.

متأسفانه در گذشته در خیلی از جاها ما مرگ مادر را داشتیم که این آمار خیلی کاهش یافته است. من به یادم دارم که سال ٨۵ حدودا ٢٨-٢٩ درصد، در ١۰۰ هزار بود و اکنون ما روی ١۰ درصد در ١۰۰ هزار هستیم و خوشبختانه به آمار جهانی خیلی نزدیک می شویم که به دلیل کنترل های خوب است و همچنین دلایل آن هم عوض شده است، یعنی آن زمان میزان مرگ و میر مادر به دلیل خونریزی بود، اما در حال حاضر به علت بیماری است یعنی مثلا یک مادری مشکل قلبی دارد و حامله می شود و بعد فوت می کند، این خانم اگر غیر حامله هم بود شاید باز هم فوت می کرد و لذا اینکه علت عوض شده، یعنی موفقیت است یعنی تیم توانسته موفقیت به دست آورد.

من بیماری را به خاطر دارم که در ماه مبارک رمضان از یک بیمارستان های خصوصی و به علت جدا شدن جفت به بیمارستان امام رضا(ع) منتقل شد، ما جفت بیمار را جدا کردیم با یک دکولمان خیلی شدید ( جدا شدگی جفت) و باید سعی می کردیم رحم را حفظ کنیم. بنده به خاطر دارم که از زمان شروع این عمل تا پایان آن، تنها توانستم دو رکعت نماز صبح را بخوانم؛ نه افطار کردیم و نه سحری خوردیم و کار این بیمار را ادامه دادیم، ساعت شش صبح سرم را بلند کردم و دیدم حدود ١۰ استاد را من به اتاق عمل یکی یکی خواسته ام ... استاد گروه هماتولوژی، استاد گروه قلب، دو نفر اساتید گروه بیهوشی، چهار یا پنچ  نفر از همکاران زنان در اتاق عمل بودند و ساعت ١١ صبح یادم هست که مرگ این مادر را اعلام کردند؛ حالم خیلی بد بود، با دست زدم بین دو ابروی بیمار و گفتم: همه را کُشتی و خودت نیز رفتی و یک لحظه دکتر بیهوشی گفت: پلک هایش تکان می خورد و این بیمار برگشت، حدود ٢۰ ساعت همه ما در اتاق عمل بالای سر او بودیم و به لطف خدا برگشت و به ICU منتقل شد. به یادم دارم که دستکشم را درآوردم و در حین کار برای این بیمار حلقه ازدواجم را گم کردم. این بیمار بعدها گفت: یادتان است که من همان بیماری هستم که....در حالی که من گفتم آن حلقه کمترین چیز بود و اکنون وجود با ارزش شما پیش ما است. این بیمار گاهی مراجعه می کند و همان یک فرزند را دارد.

اما در مورد اهمیت کار تیمی باید عرض کنم که وقتی می گوییم تیم، یعنی تیم بحران که شامل؛ گروه انتقال خون، سوپروایزر بخش، گروه هماتولوژی، قلب و... همه و همه می شود و وقتی با یکدیگر باشیم در بسیاری از موارد منجر به نتیجه خوب خواهد شد، اما گاهی اوقات نیز، واقعاً با تمام تلاش ها نمی شود. آن چیزی که مهم است این است که هر اتفاقی که این گونه رخ می دهد بعد از آن همه ما باید یک جلسه با یکدیگر برگزار کنیم و بگوییم اگر این کار را کرده بودیم و یا این کار را نکرده بودیم بهتر بود؟ باید ببینیم کدام کارها را باید انجام می دادیم که ندادیم و چه کارهایی را نباید انجام می دادیم اما انجام داده ایم و منجر به این عارضه شده است این گونه است که می توانیم اتفاقات را جمع کنیم.

وب دا: استاد حفیظی اگر خاطره ای دارید یک جمع بندی کنید و به صورت مصداقی بفرمایید؟

مشابه مواردی که استاد فرمودند موارد زیادی به چشم می خورد. همه اساتید خاطرات زیادی دارند و گروه زنان یکی از نادرگروه هایی است که ما همیشه به دستیاران می گوییم با ما تماس بگیرید. شاید خیلی از اساتید دوست ندارند که در کشیک با آنها تماس گرفته شود و مخصوصاً زمانی که کشیک نیستند. اما نه تنها ما اصرار می کنیم، بلکه برای کوچکترین مسائلی که با ما تماس می گیرند و حتی اگر بی اهمیت است به رزیدنت می گوییم هر آنچه که در ذهنت است در هر لحظه، شب و نصف شب و...تماس بگیر و حتی در کشیک سایر اساتید اگر خود ما کشیک هم نباشیم باز هم با ما تماس بگیرید .

سال گذشته در ایام عید، ساعت١٢ شب خبردار شدیم که در بیمارستان ام البنین (س) یک خانم ١٧ ساله در بارداری اول سزارین شده و به دلیل سزارین و خونریزی که اتفاق افتاده، جانش در خطر است و به ناچار باید رحم را برمی داشتیم. همان زمان تماس گرفتند و چهار نفر از اساتید گروه زنان ما رفتند؛ تنها برای اینکه رحم این خانم باردار جوان را حفظ کنند ( چون یک بار سزارین شده بود و می خواستند که شانس بارداری های بعدی رابه او بدهند). ساعت ١٢ شب تا ۴ صبح همه تلاش کردند و یکی یکی همدیگر را صدا کردند که هر کاری می توانید انجام دهید تا رحم حفظ شود و بحمداله این کار با موفقیت انجام شد. واقعاً این اتفاقات جایی دیده نمی شود و شاید جایی بیان نشود، اما از این موارد در گروه زنان بسیار است و واقعاً لذت آن برای ما باقی می ماند.

وب دا: استاد لطفعلی زاده، جمع بندی مصاحبه ما برای زنانی که بارداری خود را به تأخیر می اندازند، از حس شیرین مادر شدن به عنوان یک مادر موفق و استاد پیشکسوت گروه زنان بفرمایید؟

حس مادر شدن، حس خیلی قشنگی است که هر چه در زمانی که انسان جوان تر است، اتفاق بیافتد بهتر است و این واقعیتی است که هر چه زمان پیش می رود توانایی های انسان کمتر می شود. دو شب قبل من بیماری را در مطبم داشتم که برای مشاوره مراجعه کرده بود و گفت: من ٣٩ ساله هستم و چند سال دیگر می توانم حاملگی ام را به تأخیر بیندازم، پاسخ دادم همین الان هم دیر کرده ای. و اولین سوالی که از او پرسیدم این بود که مادرت چند ساله است، گفت: ٧٣ ساله است و افتاده شده ، گفتم مادرت با تو ٣۰ سال تفاوت سنی دارد و افتاده شده و شما الان با فرزندی که هنوز متولد نشده ۴۰ سال فاصله دارید، بعد چگونه توقع دارید یک پسر یا دختر ٢۰ ساله با یک مادر ۶۰-٧۰ سال بتواند با این نسل جدید ارتباط برقرار کند.

بنابراین زوجین هر تعداد فرزندی را که می خواهند بدنیا آورند بهتر است حاملگی را در سنین سلامت باروری که بین سنین ٢۰ تا٣۵ سال است انجام دهند و این لذت را در کنار فرزندان با سلامتی داشته باشند؛ چرا که با افزایش سن؛ بیماری ها، آرژن ها و.. به وجود می آید و والد این حس بزرگ شدن و سلامتی و خوبی های فرزندانش را کمتر می تواند ببیند، به هر حال فرزندان برای ما نیستند اما موفقیت های آنها را که شاهد باشیم بسیار مؤثر است.